opgesteld 2006

Nieuwe spoorlijnen

Ondanks opheffing van heel veel spoorlijnen in de loop van de 20ste eeuw, zijn er in de laatste decennia toch ook nog een aantal nieuwe spoorlijnen aangelegd, of bevinden zich deze nog in de ontwerpfase.

 

Recent (laatste ± 25 jaar) heropende spoorlijnen

  1. Lijn Veenendaal-> Rhenen. Is 1986 heropend als een aftakking van de lijn Utrecht -> Arnhem en zorgt voor een directe verbinding Utrecht -> Rhenen. Dit stuk spoorlijn was in vroeger tijden een deel van het traject Amersfoort -> Kesteren, of ruimer bekeken van Amsterdam naar Keulen.
  2. Lijn Zuidbroek-Veendam. In 2011 is het gedeelte van de spoorlijn door de veenkoloniën in de provincie Groningen van Zuidbroek naar Veendam heropend. Er wordt nu een rechtstreekse dienstregeling onderhouden tussen Groningen en Veendam. Na Veendam doet het traject dienst als lijn voor een museumstoomtrein via Stadskanaal naar Musselkanaal: ‘Museumspoorlijnen per provincie gerangschikt’.

Recent (laatste ± 25 jaar) geopende nieuwe spoorlijnen

  1. Schiphollijn. Is ± 20-25 jaar geleden geopend. Buigt ten noorden van Leiden af van de oude lijn Leiden -> Haarlem. Splitst zich ten noorden van Schiphol in een tak naar station Sloterdijk en een tak naar station Duivendrecht en kruist hier de lijn Amsterdam-> Utrecht om zelf verder te gaan op een oud stuk spoorlijn door Amsterdam Zuid-Oost om aan te sluiten op de lijn Amsterdam ->Amersfoort. Bij station Duivendrecht is in een later stadium een aftakking aangelegd in de richting Utrecht, zodat er een rechtstreekse verbinding is ontstaan tussen Utrecht en Schiphol.
  2. Zuiderzee-spoorlijn. Is ook ± 20-25 jaar geleden aangelegd. Buigt na station Weesp af van de lijn Amsterdam-> Amersfoort. Gaat dan via Almere naar Lelystad. In een later stadium is er, komend vanuit de richting Amersfoort/Utrecht, vóór station Weesp een boog aangelegd in de richting van Almere, zodat er een rechtstreekse verbinding is van Almere via Hilversum naar Amersfoort en Utrecht.

Spoorlijnen, aanleg in uitvoering.

  1. H(oge) S(nelheids)L(ijn). Vanaf de Belgische grens bij Breda via Rotterdam naar Amsterdam. Bijgewerkte notitie juni 2014: lijn is geopend 2009.

Spoorlijnen in ontwerpfase.

  1. Vanaf Lelystad via Dronten en Kampen naar Zwolle. Bijgewerkte notitie juni 2014: lijn is geopend begin december 2012.
  2. Verlenging Zuiderzeelijn. Voortzetting van deze lijn na Lelystad, via Emmeloord, Heerenveen en Drachten naar Groningen. Al decennia lang gewikt en gewogen: een gewone spoorlijn naar Groningen?; een HSL naar Groningen met voortzetting naar Bremen en Hamburg etc.?; en momenteel weer: zweeftrein Amsterdam -> Groningen
    -> Bremen ->Hamburg etc.?
    Duidelijk is dat wanneer zou worden gekozen voor een HSL of zweeftrein de kleinere steden en eventueel grotere dorpen geen station aan het spoorwegennet zullen krijgen. Dit geldt zeker wanneer er voor een zweeftrein zou worden gekozen. Dat juist ook de kleinere plaatsen een station aan het spoorwegennet hebben is voor het genereren van grotere reizigersaantallen van eminent belang. Vandaar dat volgens Hespoor de zweeftrein een slechte optie is om in de toekomst toe te passen. Zeker op dit traject.

Bijgewerkte notitie juni 2014: met de totstandkoming van de Hanzelijn in december 2012 is het twijfelachtig of er ooit een voortzetting van de Zuiderzeespoorlijn naar Heerenveen en Groningen zal komen.
Bijgewerkte notitie 2020: er schijnt toch weer schot te zitten in de verlenging van de Zuiderzeespoorlijn. Lees verder in de Herspoor-map Zuiderzeespoorlijn (intussen omgedoopt tot Lelylijn: ’Rapport Lelylijn LC 1 juli 2020’.

Spoorlijnen, aangelegd/in aanleg, uitsluitend voor goederenvervoer.

  1. Betuwelijn. Alleen bedoeld voor goederenvervoer. Omstreden: zowel vanwege de milieu-impact als momenteel vanwege de ruime budgetoverschrijding. Zie Herspoor-map Betuwelijn:‘Basisdocument Alternatief Plan Betuwelijn 8-4-1995’ en ‘Hoofddocument Betuweroute’.
  2. Botlek: spoorlijnen in het industriegebied van Rotterdam. Van de spoorlijn die loopt, als oorsprong voor de toekomstige Betuwelijn, tussen de Maasvlakte en Barendrecht, zijn gedeelten en zijtakken pas in de laatste decennia aangelegd.
  3. Eemshavenlijn. Vlak voor het station Roodeschool is er, ± 10 à 20 jaar geleden, een aftakking van de bestaande spoorlijn aangelegd naar de Eemshaven.
    In 2018 is dit stuk spoorlijn geschikt gemaakt voor reizigersvervoer, terwijl het station Roodeschool enkele honderden meters in westelijke richting is verplaatst. Lees meer hierover in Herspoor-map ‘Museum- goederenspoorlijnen’: ‘Goederenspoorlijnen per provincie gerangschikt’.
  4. Sloehavenlijn. Westelijk van Goes, bij Heinekenszand, buigt deze lijn af van de bestaande spoorlijn Goes -> Vlissingen naar de Sloehavens.Er zijn in Nederland meerdere van dit soort stukjes spoorlijn die speciaal voor ontsluiting van industriegebieden met het landelijk spoorwegennet zijn verbonden in de laatste decennia. Meer nog zijn er echter stukken spoorlijn, die vroeger uitsluitend voor goederenvervoer van en naar het industriegebied van een bepaalde plaats liepen, opgeheven. Het leidt te ver om dat hier in zijn totaliteit op te sommen. Veel van deze, al of niet in onbruik geraakte tracé’s, zouden kunnen bijdragen tot een betere benutting van bestaande infrastructuur ten behoeve van lokaal openbaar vervoer.

 

Spoorlijnen in fase van fantasie en dromen

Een overvloed aan imaginaire spoorlijnen wordt genoemd op de website van Infrastruct: ‘https://infrastruct.wordpress.com’. Commentaar van Herspoor: hoogvliegerij. Op deze website worden voorstellen  gedaan voor spoorverbindingen die voor het grootste deel zijn gebaseerd op het principe: ‘hoe kom ik op de snelste manier van A naar B’, zonder rekening te houden met de aanslag op het landschap van Nederland. Er worden veel hogesnelheidsspoorlijnen voorgesteld. De meeste voorstellen druisen volledig in tegen voorstellen van Herspoor. Herspoor probeert zo veel mogelijk van bestaande infrastructuur gebruik te maken. Hier valt ook onder: heropening van in onbruik geraakte spoorlijnen en heropening van gesloten stations, zie: ‘Basisdocument uitbreiding reizigersvervoer Nederland’ en Herspoormap ‘Ruimtelijke agenda.

Zie b.v. de ideeën die Infrasstruct heeft over snelle verbindingen tussen de Randstad en Groningen:

https://infrastruct.wordpress.com/2012/09/12/hogesnelheidslijn-meppel-groningen-via-oosterwolde/

https://infrastruct.wordpress.com/2010/02/08/hogesnelheidslijn-zwolle-groningen/

https://infrastruct.wordpress.com/2013/08/03/trace-zuiderzeelijn/

Bijgewerkte notitie 2021. Misschien geen hoogvliegerij, maar wel doordrenkt met een heleboel plannen die indruisen tegen de uitgangspunten van Herspoor m.b.t. ‘Missie en Doelstelling’, is het in juni 2021 gepresenteerde plan van dhr. Piet Muijzert: ‘Bereikbaarheids- en investeringsplan Noord-Nederland’.
Zie ook de bijgewerkte notitie in Herspoormap ‘Algemeen’ document ‘Basisdocument uitbreiding reizigersvervoer Nederland’.

Een plan dat ook in 2021 is gepubliceerd en dat voor een belangrijk deel wel overeenkomt met de uitgangspunten van Herspoor is het plan van Mark Ooijevaar: ‘Totaalplan Spoor’.