basisdocument

Zutphen e.o. stimulering railvervoer

Auteur: Berend Brummelman

Onderwerp: Zutphen e.o. stimulering railvervoer

Datum opstelling document: 24 november 2006

Status document: opgesteld n.a.v. een discussie in kleine kring op zaterdagavond 19 november van de oprichter van Herspoor met enkele oud-streekgenoten in Eefde over de potentiële aanleg van een rondweg langs het dorp Eefde.
Dit document is per mail, samen met enkele andere documenten, verstuurd naar vertegenwoordigers van enkele fracties van politieke partijen in de gemeenteraad van Lochem en naar de vertegenwoordiger van de actiegroep ‘Gorssel Groen’.

Samenvatting inhoud: een pleidooi om bij de discussie over de verkeersproblematiek in en rond Zutphen ook de mogelijkheden van gebruikmaking van railvervoer te betrekken.

L.S.,

Alternatieve visie m.b.t. de verkeersproblematiek van de N348.

Onlangs ben ik als oud-inwoner van Eefde (thans gemeente Lochem, tot voor kort gemeente Gorssel), middels een gesprek met huidige bewoners, m.o.m. op de hoogte geraakt van de kennelijk reeds vele jaren durende discussie over de verkeersproblematiek tussen Zutphen en Deventer. Ik heb mij intensiever geïnformeerd via de website van de gemeente Lochem.

Ik heb geraadpleegd:

Nieuwsbrief N348, “Toelichting stand van zaken” (augustus 2006).
Totaaloplossing verkeersproblematiek N348 tussen Zutphen en Deventer (oktober 2005). Een rapport van onderzoeksbureau Witteveen en Bos.

Hoe zo ‘Totaaloplossing’?

In het rapport van Witteveen en Bos, waarin de studie wordt beschreven van korte en lange termijnoplossingen ontbreekt, in mijn beleving, een belangrijke overweging. Er wordt namelijk met geen enkel woord gesproken over de mogelijkheden die het openbaar vervoer zou kunnen bieden om verkeersdrukte op de N348 te doen verminderen. Waarschijnlijk zal dit niet in de opdracht van de overheid aan Witteveen en Bos besloten hebben gelegen om ook het openbaar vervoer in het onderzoek te betrekken. Ik denk dat het van wezenlijk belang is om ook de mogelijkheden die het openbaar vervoer biedt te betrekken bij het onderzoek naar oplossingen m.b.t. verkeersdrukte in zijn algemeenheid, maar zeker ook in de betreffende regio. Ik mis op de website van de gemeente Lochem, die, neem ik aan, toch voor voorlichting aan de burger is bedoeld, hierover elke informatie.

Hoe kan het rapport van Witteveen en Bos als titel dragen: ‘Totaaloplossing verkeersproblematiek N348 tussen Zutphen en Deventer’, terwijl de mogelijkheden van het openbaar vervoer in de regio niet eens in de studie zijn betrokken?

Juist omdat in het rapport van Witteveen en Bos wordt vermeld dat de drukte op de N348 voor het grootste deel wordt veroorzaakt door lokaal en regionaal verkeer, is er reden om de huidige situatie van het openbaar vervoer in de regio en de mogelijkheden die het openbaar vervoer extra zou kunnen bieden nader onder de loep te nemen.

Plannen: wegen en nog meer wegen in de regio Zutphen/ Apeldoorn/ Deventer/ Lochem.

Het huidige wegenplan, blijkens het rapport van Witteveen en Bos, lijkt voorlopig als doel te hebben om de bereikbaarheid/ ontsluiting van het Zutphense industrieterrein ‘De Mars’ te verbeteren voor vrachtverkeer en om het dorp Eefde te bevrijden van veel doorgaand verkeer richting Gorssel/ Deventer. In de verdere toekomst liggen een aantal opties voorhanden. Genoemd worden rechtstreekse verbindingen met de A1 en met de A50.

Omdat deze ingrijpende infrastructurele projecten grote invloed hebben op leefomgeving, landschap en milieu is het zaak om goed te beseffen waar men aan begint, voordat de schop in de grond gaat.

Slechts één nieuwe wegboog is misschien nuttig: Polbeek aan de noord-oostzijde van Zutphen.

Ondergetekende ziet mogelijkheden om de verkeersdrukte op de N348 tussen Zutphen en Deventer aanzienlijk te beperken. Het deel van het ‘totaalplan’ om ‘De Mars’ beter bereikbaar te maken, middels een verkeersboog rond Zutphen Noordoost en hiermee de v.d.Capellenlaan te ontlasten, lijkt mij een goed plan.

Alternatieve plannen.

Voor alle verdere plannen van Witteveen en Bos heb ik de volgende aanbevelingen.

Een grote en telkens terugkerende publiekscampagne om, indien mogelijk, veel meer van de fiets als vervoermiddel gebruik te maken. De publiekscampagne die de overheid een aantal jaren geleden heeft gevoerd had als thema dat iedere fitte Nederlander afstanden van minder dan 5km zou dienen te fietsen en niet de auto te nemen. Dit thema zou opnieuw van stal gehaald kunnen worden.
Gelijktijdig een telkens terugkerende campagne met adviezen om meer gebruik te maken van de mogelijkheden die het openbaar vervoer biedt.
Daarnaast zijn er door een aantal kleine ingrepen in de regionale infrastructuur m.b.t. het openbaar vervoer belangrijke verbeteringen te bereiken voor deze vorm van bereikbaarheid in de regio, zonder dat dit grote impact heeft op het gebied van leefomgeving, landschap en milieu. In een brief aan openbaar vervoersbedrijf Syntus heb ik deze mogelijkheden eerder kenbaar gemaakt. Overigens, behalve ontvangstbevestiging, nog geen reactie op gehad. Deze brief zend ik als aparte bijlage mee bij deze mail.
In het kort bevat dit plan de volgende onderdelen.
Aan de spoorlijn tussen Zutphen en Deventer aan te leggen een aantal stoptreinstations: Eefde-Conjunctie (bij de afsplitsing van de spoorlijn naar Lochem), Eefde-Rijksstraatweg, Gorssel-Joppe, Epse-Lochemseweg, Deventer-De Weteringen, Deventer-conjunctie. Het spoor tussen Zutphen en Deventer zou hiermee een soort van tramlijnfunctie kunnen krijgen.
Een rechtstreekse treinverbinding tussen Lochem en Deventer. Er dient een lightrailboog te worden aangelegd bij een toekomstig station Eefde-Conjunctie. Weliswaar wordt de afstand Deventer-Lochem dan niet in rechte lijn overbrugd via het spoor. Dat doet men per auto normalerwijze ook niet wanneer men vanaf Deventer eerst over de A1 rijdt en daarna de afslag Holten/ Lochem neemt om Lochem vanuit noordelijke richting binnen te komen. De oude route via Epse en Harfsen voldoet nog het meest aan de rechte lijn.
Aan de spoorlijn Zutphen-Lochem zouden drie haltes/ stoptreinstations kunnen komen: Eefde-Conjuntie, Eefde-Boedelhof en heropening van station Almen-Laren.

Naast deze voorstellen, neergelegd in een brief aan Syntus, Basisdocument Brief Syntus Heropening Station Almen- Laren, 2006, zijn er nog meer mogelijkheden om te trachten het spoor een bijdrage te laten leveren in het helpen oplossen van de verkeersproblematiek van deze regio.

Een optie zou kunnen zijn om de spoorlijn naar Winterswijk in dit plan te betrekken.
Een rechtstreekse treinverbinding vanuit de richting Winterswijk/ Vorden naar Eefde/ Deventer. Aan de zuidelijke kant van het Twentekanaal zou ook een spoorboog voor lightrailverkeer moeten worden aangelegd. Waarschijnlijk ligt een dergelijke boog niet direct voor de hand: heel dicht bij station Zutphen. In een onderzoek naar de mogelijkheden van lightrailverkeer in deze regio zou ook deze optie in ieder geval kunnen worden meegenomen: Is er veel reizigersverkeer vanuit de Gelderse Achterhoek naar Eefde/ Deventer en zou hiermee de N348 worden ontlast van veel verkeersbewegingen?
De gemeente Zutphen zou, alvorens te starten met allerlei nieuwbouwprojecten op ‘De Mars’ en in ‘De Hoven’, eerst dienen te regelen, hoe het openbaar vervoer, met name het railvervoer, beter zou kunnen functioneren. Op welke wijze kan het spoor een bijdrage leveren aan onnodige verkeersbewegingen van automobilisten? In samenwerking met NS en Syntus zou een plan kunnen worden uitgewerkt om over bestaand spoor een directe tram- of stoptreinverbinding te exploiteren tussen een nieuw te bouwen station/ halte in ‘De Hoven’ en een nieuw te bouwen station/ halte in ‘Eefde’ vv. Over andere mogelijke haltes is hierboven reeds gesproken. Voor wat betreft de richting Apeldoorn zou kunnen worden onderzocht naar de mogelijkheid van een halte bij Voorst (in tussentijd, na opstelling van deze brief al gerealiseerd).

De kosten van deze aanpassingen op infrastructureel gebied vallen in het niet in vergelijking met die van de aanleg van autowegen, zoals genoemd in het rapport van Witteveen en Bos. Nog los van de grote impact van de autowegen op leefomgeving, landschap en milieu.

M.b.t. de aanleg van meer wegen blijft m.i. dus alleen als noodzakelijk over, speciaal voor vrachtverkeer, het stuk van de Polbeekboog voor een betere bereikbaarheid van ‘De Mars’: in noordelijke richting via de huidige N348 richting Deventer en in zuidelijke richting naar Arnhem en Doetinchem.

In het rapport van Witteveen en Bos staat dat in Zutphen de overweg bij de Burgemeester Dijckmeesterweg ondertunneld zou kunnen worden. Indien het treinverkeer door de hier geschetste plannen sterk zou vermeerderen, lijkt dat erg zinvol. Zeker wanneer er woningbouw op ‘De Mars’ bij zou komen. Van de andere kant bedenke men dat een dergelijke snelle verbinding met de zuidelijke kant van de spoorlijn mogelijk ook weer onnodig veel autoverkeer naar de binnenstad van Zutphen zal aantrekken.

Indien er veel intensiever treinverkeer tussen Zutphen en Deventer zou komen, zal er mogelijk een extra spoor, naast de huidige 2 sporen, moeten worden aangelegd. Intercitytreinen dienen immers ongehinderd te kunnen passeren. (Overigens op deze Intercitylijn is het baanvak tussen Olst en Deventer nog steeds enkelsporig). Dan zal er ook financieel een flinke investering moeten worden gedaan. Maar nog steeds staat dan de impact op leefomgeving, landschap en milieu in geen verhouding met de aanleg van allerlei rond- en autowegen, die alsmaar meer verkeer aantrekken.

Gefaseerd invoeren van één of enkele haltes met of zonder extra lightrailboog brengt in eerste instantie heel weinig kosten met zich mee. Politieke wil zal waarschijnlijk het voornaamste obstakel zijn. Hierbij zal ook de verzelfstandiging van de exploitatie van het spoor een lastige rol kunnen spelen. Op de hier beschreven trajecten zijn er twee verschillende bedrijven die misschien elkaar’s concurrenten kunnen zijn: NS en Syntus.

In ieder geval lijkt het heel zinvol om de genoemde plannen op haalbaarheid te onderzoeken, alvorens weer nieuwe wegen aan te leggen.

Mogelijke slogans:

Liever stations/ haltes in Eefde dan een rondweg.

Liever een station in Joppe dan een autoweg door onze bossen.

Liever een station Gorssel-Joppe dan een autoweg door onze uiterwaarden.

Een station ‘De Hoven’: goede verbinding met de binnenstad van Zutphen en met Apeldoorn/ Arnhem.