basisdocument
Spoorverbindingen tussen Nederland en België, verleden en heden
In vroeger tijden waren er veel meer spoorlijnen tussen Nederland en België dan tegenwoordig. Op Herspoordocument Spoorwegenkaart Nederland 1916 en op Nationale Spoor- en Tramwegenkaart (1916) bij Tresoar is te zien dat er veel spoor- en tramlijngrensovergangen waren van West naar Zuidoost, waarbij vetgedrukt de huidige functionerende grensovergangen:
- Sluis (tramlijn Schoondijke-> Brugge)
- Middelburg (Zeeuws-Vlaanderen) ( tramlijn Draaibrug-> Brugge)
- Eede (tramlijn Draaibrug-> Maldegem)
- IJzendijke (tramlijn Breskens-> Eeclo-> Gent)
- Sas van Gent (spoorlijn Terneuzen-> Sas van Gent-> Zelzate-> Gent).
Er lijkt schot te komen in herstel van de spoorverbinding van Terneuzen naar Gent. Zowel in Nederland (zelfs op parlementair niveau) als in België is er een roep om deze verbinding te herstellen voor reizigersvervoer. Het nog wel in stand gehouden goederenvervoer zal worden verbeterd:
https://www.spoorpro.nl/goederenvervoer/2020/06/15/belgie-wil-nu-ook-werk-maken-van-spoorlijn-gent-terneuzen/ en https://www.nieuwsbladtransport.nl/havens/2020/06/24/jan-lagasse-north-sea-port-nieuwe-spoorlijn-schept-ruimte/?gdpr=accept - Zuiddorpe (tramlijn Axel-> Moerbeke)
- Clinge (spoorlijn Terneuzen-> Hulst-> Clinge-> Sint Niklaas-> Mechelen): zie in Herspoormap Spoorlijnen Dynamiek oud en nieuw’ document: ‘Vk.De Klinge-Terneuzen
- Ossendrecht (tramlijn Bergen op Zoom-> Ossendrecht-> Berendrecht-> Antwerpen)
- Rozendaal (spoorlijn Rozendaal-Antwerpen)
- Zundert (tramlijn Breda-> Antwerpen)
- Hazeldonk (vanaf 2009) (HSL-spoorlijn Amsterdam-> Rotterdam-> Antwerpen-> Brussel)
- Hazeldonk (tramlijn Rijsbergen-> Heerle-> Hoogstraten-> Oostmalle-> Herentals)
- Baarle Nassau (spoorlijn Tilburg-Turnhout)
- Hilvarenbeek (tramlijn Tilburg-> Goirle-> Hilvarenbeek-> Poppel-> Turnhout)
- Reusel (tramlijn Eindhoven-> Veldhoven-> Hapert-> Bladel-> Arendonck-> Turnhout
- Valkenswaard (spoorlijn Eindhoven-Neerpelt). Lees verder in Herspoordocument: ‘Spartacus lijn 3 Hasselt-Eindhoven
- Budel (goederenspoorlijn Weert-Neerpelt). Dit stuk spoorlijn is onderdeel van het traject IJzeren Rijn. Over de IJzeren Rijn is er een aparte rubriek gemaakt: zie Herspoormap ‘IJzeren Rijn’ en document ‘Vk.24-11-01 IJzeren Rijn’ en https://nl.wikipedia.org/wiki/IJzeren_Rijn.
- Stramproy (tramlijn Weert-> Maaseik)
- Lanaken (tramlijn Maaseik-> Maastricht)
- Maastricht (goederenspoorlijn Maastricht-Hasselt): lees verder in Herspoordocument Spartacus lijn 1 Maastricht-Hasselt-Antwerpen en http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorlijn_20_Hasselt_-_Maastricht
Deze oorspronkelijke verbinding schijnt niet in volwaardige vorm hersteld te worden. Wel voor een lightrailverbinding of sneltram die echter niet naar het spoorwegstation aan de oostkant van de Maas zal rijden. - Maastricht (tramlijn Maastricht-> Vroenhoven-> Tongeren)
- Maastricht (tramlijn Maastricht-> Kanne-> Bassange-> Liers)
- Eijsden (spoorlijn Maastricht-Luik)
Overgebleven voor reizigersvervoer zijn de grensovergangen bij Rozendaal, Hazeldonk (HSL) en Eijsden.
Alleen voor goederenvervoer functioneert nog de spoorlijn tussen Terneuzen en Gent, tussen Weert en Neerpelt en op 8 juni 2011 is de spoorlijn tussen Maastricht en Hasselt heropend voor goederenvervoer: http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorlijn_20_Hasselt_-_Maastricht .
Echter bijgewerkte notitie 2020: in 2016 is deze lijn weer opgeheven voor goederenverver.
Er is in 2009 een grensovergang bijgekomen voor de HSL tussen Breda en Antwerpen.
Door een actief beleid op het gebied van openbaar vervoer van de provincie Belgisch Limburg zijn er in deze provincie plannen om ook enkele railverbindingen met Nederland te herstellen. Reeds in uitvoering is een lightrailverbinding tussen Maastricht en Hasselt, artikel in OV-Magazine, 22-8-2013: ‘Spartacus lijn 1 Maastricht-Hasselt-Antwerpen In het Spartacus-plan is als lijn 2 aangegeven een lightrailverbinding Hasselt-Genk-Maasmechelen en eventueel doortrekken naar Sittard: Spartacus lijn 2 Hasselt Genk-Sittard Ook wordt gestudeerd op de mogelijkheden van lightrail van Hasselt via Neerpelt naar Eindhoven. Over het Nederlandse deel van dit traject, tussen Eindhoven en Neerpelt, is ook een studierapport uitgebracht: Rapport “WN_Sneltram_Eindhoven”: ‘Spartacus lijn 3 Hasselt-Eindhoven
In zijn algemeenheid lijkt het erop dat men op meerdere fronten in Nederland veel minder geïnteresseerd is in goede trein- en/of tramverbindingen dan in België. Wat betreft Spartacus Ljjn 1 is het vanwege Nederlandse tegenwerpingen niet mogelijk om een volwaardige treinverbinding tussen Maastricht en Hasselt te herstellen: o.a. zou herstel van de spoorbrug over de Maas in Maastricht te duur zijn. Wat betreft Spartacus Ljjn 2 lijkt het doortrekken van deze lijn van Maasmechelen naar Sittard helemaal op dood spoor te zitten. Wat betreft lijn 3 van het Spartacusplan schijnt Nederland ook afgehaakt te hebben.
Volgens Herspoor zijn er juist op het Nederlandse deel van de in onbruik geraakte spoorlijn Eindhoven-Hasselt goede mogelijkheden tot reactivering. Niet via het oorspronkelijke tracé uit 1866 vanaf Eindhoven via Aalst en Waalre naar Valkenswaard en verder. Wel over het in 1959 geopende en in 1973 al weer gesloten tracé. Dit liep oorspronkelijk als aftakking van de hoofdspoorlijn van Eindhoven naar Weert, na station Geldrop, in zuidelijke richting via Leende naar Valkenswaard en vandaar naar Achel in België. Bij Valkenswaard is dit omleidingstracé nu industrieterrein geworden. Hiervoor zou een alternatief tracé dienen te worden gevonden. Lees verder in: https://spoorlopen.wordpress.com/geldrop-valkenswaard/.