basisdocument
IJzeren Rijn spoorlijn Antwerpen (België) –Ruhrgebied (Dld)
De grondlegger van Herspoor kwam sinds de jaren ’80 dikwijls op een adres in Neerpelt, Belgisch Limburg, dat lag aan de oude spoorlijn van Neerpelt naar Eindhoven, nu omgevormd tot een fietspad. Belangstelling werd zodoende gewekt voor de spoorverbindingen van Nederland met België. Dichtbij dit adres in Neerpelt was er van deze spoorlijn Neerpelt-Eindhoven, een afslag naar Weert. Het traject Neerpelt-Weert is onderdeel van de spoorlijn IJzeren Rijn.
Dit is van oorsprong de goederenspoorlijn van het Antwerpse havengebied door Vlaanderen, Belgisch- en Nederlands-Limburg en Noordrijn-Westfalen naar het spoorwegknooppunt Mönchengladbach en het Duitse Ruhrgebied. Het traject van de IJzeren Rijn tussen Weert en Roermond is onderdeel van het Nederlandse Hoofdnet voor reizigersvervoer en het traject van Roermond (Nl) naar Dalheim (Dld) werd in 1991 gesloten voor reizigersvervoer. Dit trajectdeel is enkele jaren geleden ‘omarmd’ door VIEV (Vereniging voor Innovatief Euregionaal Vervoer). Belangrijkste insteek van deze vereniging is om de grensoverschrijdende spoorlijn van Nijmegen naar Kleef weer voor reizigersvervoer geopend te krijgen.
Door te trachten een claim te leggen, om tussen Roermond en Dalheim een lightrailverbinding te krijgen, hoopt deze vereniging zwaar goederentreinvervoer van de IJzeren Rijn door het natuurgebied ‘Meinweg’ te weren: www.meinlijn.nl
Vanaf de jaren ’90 zijn krantenknipsels uit de Belgische Sandaard en de Nederlandse Volkskrant verzameld die handelden over de IJzeren Rijn: Krantenknipsels IJzeren Rijn
Reactivering van de IJzeren Rijn is al heel lang touwtrekkerij tussen Nederland en België, waarbij ook Duitsland een rol speelt: https://nl.wikipedia.org/wiki/IJzeren_Rijn
De problemen m.b.t. de IJzeren Rijn zijn deels terug te voeren op de scheiding tussen Nederland en België in 1839, nadat juist in 1813 na de Napoleontische tijd beide landen waren samengevoegd tot de ‘Vereenigde Nederlanden’. In de nasleep van deze scheiding, waarbij ook een scheiding van de provincie Limburg tot stand kwam in een Belgisch- en Nederlands Limburg, verwierf België het recht op een spoorlijnverbinding met Duitsland die gedeeltelijk over Nederlands grondgebied zou gaan lopen. Uiteindelijk werd deze IJzeren Rijn in 1879 geopend en heeft volop gefunctioneerd tot 1914, ook met reizigersvervoer. Vanaf toen is er geleidelijk de klad in gekomen doordat Nederland in WO I neutraal beef en Duits oorlogsmaterieel over de zuidelijkere Montzenroute (https://nl.wikipwiki/Montzenrouteedia.org/), ten zuiden van Zuid-Limburg, moest worden vervoerd.
Het dossier over de IJzeren Rijn is voor de 3 landen nog steeds niet gesloten. In 2019 heeft de Vlaamse deelregering de z.g. 3RX-variant via Venlo weer op de kaart gezet, als alternatief voor de oorspronkelijke route door het natuurgebied Meinweg bij Roermond: https://www.rover.nl/nieuws-uit-limburg/item/de-ijzeren-rijn-weer-op-de-agenda-gezet
De gebrekkige medewerking van Nederland heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat men vreest voor de positie van Rotterdam als de belangrijkste Europese haven ten faveure van de haven van Antwerpen.
Ook bij ProRail is veel en recente informatie over de IJzeren Rijn te vinden: https://www.spoorpro.nl/tag/ijzeren-rijn/. Lees verder in: ‘IJzeren Rijn’.
Bijgewerkte notitie 2020: er zit nog geen schot in deze kwestie.